چگونه خروج امام حسین(ع) به سمت کوفه روی پرده جان گرفت | نگاهی به پرده عاشورا اثر حسین همدانی
تاریخ انتشار: ۸ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۶۱۹۱۳۵
همشهری آنلاین- حافظ روحانی: از محمد فراهانی و حسین همدانی به‌عنوان ۲نقاشی نام برده می‌شود که در نقاشی پرده‌های درویشی تبحر داشتند. عمده نقاشان جریان قهوه‌خانه علاوه بر بوم تجربه نقاشی روی دیگر سطوح را هم داشتند؛ چنانچه امروزه نمونه‌های متعددی از نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای روی پارچه، برزنت، چوب و نظایر آن باقی مانده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اهمیت این موضوع از آن‌روست که پرده‌های درویشی معمولا ابعاد بزرگی داشتند و برای نقالی به‌کار می‌رفتند. در نتیجه درویش یا نقال نیاز داشت تا پرده را جمع کرده و بعدا در جای دیگری مجددا بیاویزد و نقل بگوید. پس برخلاف آثار روی بوم که معمولا در مکانی ثابت نظیر قهوه‌خانه، تکیه، حسینیه یا حتی منازل نصب می‌شد، پرده‌های درویشی جابه‌جا می‌شد. در عین‌حال پرده‌های درویشی ممکن بود عریض‌تر از تابلوهای مرسوم روی بوم باشند که تا حد زیادی ناشی از ویژگی خود برزنت و نحوه فروشش به‌صورت توپ بود؛ از این‌رو سازماندهی تصویر روی این پرده‌ها با دیگر انواع نقاشی قهوه‌خانه‌ای تفاوت داشت و ترکیب‌بندی‌ها معمولا در طول زمان گسترش پیدا می‌کردند.
پرده‌های درویشی در عین‌حال سنت نقالی و کارکرد نقاشی قهوه‌خانه‌ای در نقالی را نمایش می‌دهند. برخلاف نقاشی‌های روی بوم که ممکن بود کارکرد تزیینی هم داشته باشند، پرده‌های درویشی کارکرد تقریبا مشخصی داشتند و در نقل به‌کار می‌رفتند و نقال با ارجاع به تصاویر و روایات مختلف نقش شده روی بوم نقل را پیش می‌برد؛ ازاین‌رو تقریبا تمامی پرده‌های درویشی را می‌توان پرده‌های روایی خواند؛ هر چند که نقاشی قهوه‌خانه‌ای عمدتا روایی به‌حساب می‌آیند، اما پرده‌های درویشی کارکردی مشخص در نقالی و روایتگری داشتند و از این نظر تا حدودی نسبت به آثار روی بوم متمایز می‌شوند.
در این پرده مشخص حتی می‌توان با کمی دقت خط‌هایی را مشاهده کرد که به شکل افقی در مرکز پرده دیده می‌شوند و نشان می‌دهند که این پرده بارها تا شده است. اثری که در اینجا می‌بینید، پرده‌ای از آثار حسین همدانی متولد۱۳۰۵ و متوفی به سال۱۳۸۴ است. همدانی از ۱۶سالگی نزد محمد مدبر رفت و شاگرد او بود. آثار به جا مانده از او را حدود ۷۰۰اثر می‌دانند. حسین همدانی در دهه۱۳۳۰ مدتی را در شهر مشهد زندگی می‌کرد و به نقل از کتاب «نقاشی قهوه‌خانه» نوشته هادی سیف که به سال۱۳۶۸ و توسط انتشارات سازمان میراث‌فرهنگی منتشر شده، همدانی بیشتر پرده‌های درویشی‌اش را در طول اقامتش در این شهر و در زمانی کشید که پرده درویشی خواهان داشت.
امضای هنرمند: «عمل حسین» همراه با تاریخ اتمام پرده، «۱۳۳۸» در سمت راست پرده و روی دو لوحی ثبت شده که جزئی از ترکیب‌بندی پرده به‌حساب می‌آیند. نخستین نکته در مورد این پرده، ابعاد آن است؛ ابعاد این پرده ۳۷۹در۱۸۰سانتی‌متر است. از طریق این ابعاد نه فقط می‌توان بزرگی پرده را درنظر گرفت که در عین‌حال نسبت میان طول و عرض کارکرد آن به‌عنوان ابزار نقل را یادآوری می‌کند. به‌واقع طول این پرده از دوبرابر عرضش اندکی بیشتر است. از این نظر ساماندهی ترکیب‌بندی این اثر کار دشواری به‌حساب می‌آمده است.
به‌مانند عمده نمونه‌های دیگر، امام حسین(ع) در مرکز کادر اندکی متمایل به چپ تصویر شده است که با شمشیر به یکی از اشقیا ضربه وارد کرده است. باز هم به شیوه مرسوم در نقاشی قهوه‌خانه، همدانی وقایع مختلف قیام امام(ع) را در پرده تصویر کرده است. این روش در سامان دادن وقایع مختلف در یک قاب را می‌توان در انواع مختلف نقاشی قهوه‌خانه‌ای دید، اما در تصویر کردن پرده‌هایی که به مصیبت کربلا شهرت دارند، بسیار مرسوم بوده است.
در این پرده نیز می‌توان وقایع مربوط به پیش از خروج امام حسین(ع) به سمت کوفه را در سمت بالای چپ کادر مرور کرد، کمی پایین‌تر حضرت زینب(س) و وقایع عصر عاشورا به نمایش درآمده است. در سمت راست پرده، وقایعی مانند حضور حّر در محضر امام(ع) تصویر شده است. در پایین سمت راست هم تصاویری از روز محشر نقاشی شده و سرنوشت اولیا و اشقیا نقش شده است. پرده محشر خود به‌تنهایی موضوع پرده‌های مختلف قهوه‌خانه بوده که معمولا براساس قراردادهای خاصی نقاشی می‌شده است.
نمونه حاضر را می‌توان یکی از آثار ممتاز حسین همدانی و از نمونه‌های خوب پرده درویشی درنظر گرفت. این اثر که با تکنیک رنگ روغن خلق شده هم‌اینک در مجموعه موزه رضا عباسی نگهداری می‌شود که مجموعه‌ای غنی و باارزش از آثار نقاشان قهوه‌خانه‌ای را میزبانی می‌کند.
کد خبر 694255 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها هنرهای تجسمی امام حسین عاشورا حضرت زینب نقالی ماه محرم نقاشی - نقاشانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: هنرهای تجسمی امام حسین عاشورا حضرت زینب نقالی ماه محرم نقاشی نقاشان نقاشی قهوه خانه ای پرده های درویشی حسین همدانی امام حسین ع روی بوم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۶۱۹۱۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شهید مطهری از معماران انقلاب اسلامی بود
مسئول نمایندگی ولی فقیه در ناحیه بسیج امام حسین (ع) اصفهان گفت: شهید مطهری از معماران انقلاب اسلامی محسوب شده و حساسیت فوق العاده‌ای در برابر حرکات نفوذی در اندیشه اصیل اسلامی داشت.
حجت الاسلام علی نوری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در اصفهان اظهار کرد: اگر فهم سیاسی بالاتر و تحلیل بهتری وجود داشته باشد، انقلابی و ضد انقلابی بهتر از یکدیگر تمایز داده می‌شوند و هم چنان که در ابتدای انقلاب انواع گروه‌ها و جریان‌های چپ و راست وجود داشت و اگر افراد تحلیل خوبی داشتند، جزئی‌تر وارد مسائل شده و فرق انقلابی و ضد انقلابی را بهتر درک می‌کردند.
وی با تاکید بر گرامیداشت یاد و خاطره استاد شهید مرتضی مطهری و نقش بارز ایشان در تفکر اسلامی تصریح کرد: شهید مطهری از معماران انقلاب اسلامی محسوب شده و حساسیت فوق العاده‌ای در برابر حرکات نفوذی در اندیشه اصیل اسلامی داشت.
مسئول نمایندگی ولی فقیه در ناحیه بسیج امام حسین (ع) اصفهان خاطرنشان کرد: شهید مطهری به برخورد انفعالی اکتفا نمی‌کرد بلکه اول دیدگاه جهان بینی اسلامی را بیان و سپس تألیف می‌کرد.
نوری یکی از خصوصیات شهید مطهری را جدال احسن در مسائل مهم و افکار انحرافی مانند ماتریالیسم عنوان و تاکید کرد: یکی دیگر از ویژگی‌های شهید مطهری در نقد اندیشه‌های مخالف، پرهیز از مطلق گرایی است و این بدین معنا است که نه عینک خوش بینی میزند تا به اعمال دیگران نظر کنند و نه عینک بدبینی به چشم داشتند که دیگران را مقصر بدانند.
وی اضافه کرد: استاد شهید مرتضی مطهری، معلم بزرگی برای دیروز، امروز و فردای کشور است و ایشان متفکری دین شناس بود که در برابر التقاط، نفاق و تهاجم فرهنگی غرب و شرق ایستاد و اسلام ناب و اسلام فقاهتی را ترویج داد.
مسئول نمایندگی ولی فقیه در ناحیه بسیج امام حسین (ع) اصفهان تصریح کرد: ایشان همچنین از دیگر ویژگی‌های این متفکر اسلامی را انصاف علمی عنوان کرد و ادامه داد: شهید مطهری در پاسخگویی به شبهات و نقد اندیشه‌ها، روحیه استکباری و بزرگ اندیشی نداشت و بر همین اساس ایام گرامیداشت مقام این استاد شهید تحت عنوان هفته عقیدتی سیاسی در سپاه نام گرفته است.
کد خبر 750079
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند